"Tây hóa" biển hiệu, quảng cáo

Nhiều con phố ở Hà Nội đang tràn lan biển hiệu, quảng cáo bằng tiếng nước ngoài, thậm chí hoàn toàn không có chữ tiếng Việt, bất chấp những quy định của Luật Quảng cáo.

Tình trạng lạm dụng tiếng nước ngoài trên các biển hiệu, quảng cáo diễn ra phổ biến trên nhiều tuyến phố của Hà Nội (Ảnh: Vũ Thị Ánh)

Tình trạng tiếng nước ngoài “đè” tiếng Việt 

Thời gian gần đây, dọc các tuyến phố Hà Nội, các nhà hàng, dịch vụ làm đẹp chăm sóc sức khỏe, các tấm biển hiệu, quảng cáo bằng chữ Hàn, chữ Trung Quốc đang “lấn át” tiếng Việt…

Đáng lo ngại ở đây là việc quy định bảng hiệu, quảng cáo không chỉ nhằm cung cấp thông tin, tạo mỹ quan đô thị mà trong ý nghĩa nào đó còn thể hiện chủ quyền quốc gia, cần thực hiện nghiêm và thống nhất. Tình trạng này đã từng được chính quyền TP. Hà Nội xử lý nhưng sau đó sự việc vẫn diễn như cũ. Không hiếm có thể gặp cảnh các biển hiệu quảng cáo chỉ dùng tiếng nước ngoài hoặc nếu có thêm tiếng Việt thì chữ Việt chỉ là hàng chữ nhỏ xíu bên dưới.

Biển quảng cáo chỉ có tiếng nước ngoài, không có tiếng Việt (Ảnh: Vũ Thị Ánh)

Được biết, theo Điều 18 Luật Quảng cáo quy định, trong trường hợp sử dụng cả tiếng Việt và tiếng nước ngoài trên cùng một sản phẩm quảng cáo thì khổ chữ nước ngoài không được quá 3/4 khổ chữ tiếng Việt và phải đặt bên dưới chữ tiếng Việt. Thế nhưng, rất nhiều bảng hiệu quảng cáo của các nhà hàng, khách sạn… trên tuyến đường Phan Kế Bính, Trung Hòa, Nguyễn Thị Định lại “ưu tiên” chữ Trung Quốc và Hàn Quốc thậm chí có biển hiệu còn không có tiếng Việt. Chuyện vi phạm pháp luật về quảng cáo đã xảy ra không chỉ “mới nở rộ” mà đã diễn ra suốt một thời gian dài. Tình trạng này đã gây mất trật tự cũng như thẩm mỹ cho đường phố. Một phần nào đó đã ảnh hưởng và hạ thấp giá trị của Việt Nam chúng ta.

Nguyên nhân của sự “tây hóa” biển hiệu, quảng cáo

Biển hiệu quảng cáo tiếng nước ngoài “lấn át” tiếng Việt (Ảnh: Vũ Thị Ánh)

Một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng vi phạm quảng cáo biển hiệu sử dụng tiếng nước ngoài có phần trách nhiệm của các cơ quan chức năng địa phương, đặc biệt là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các tỉnh, thành phố đã buông lỏng quản lý, không tuyên truyền, giáo dục kịp thời để nâng cao hiểu biết pháp luật trong nhân dân. Khá nhiều chủ cơ sở, đơn vị kinh doanh không hiểu rõ các quy định của Luật Quảng cáo liên quan đến biển hiệu và chỉ nghĩ đơn giản là để thuận tiện trong giao dịch với đối tác, khách hàng hay với du khách nước ngoài. 

Ngoài ra, có một số người ý thức kém, đã cố tình vi phạm vì lợi nhuận kinh doanh, thậm chí còn phản ứng lại cơ quan chức năng khi bị kiểm tra. Có nơi, do thấy không bị nhắc nhở, xử lý, lại còn đua nhau bắt chước trưng biển, bảng quảng cáo dùng tiếng nước ngoài ngày càng nhiều. 

Chấn chỉnh quảng cáo biển hiệu tiếng nước ngoài

Để chấm dứt tình trạng sính ngoại, lạm dụng tiếng nước ngoài trên các biển hiệu quảng cáo trước hết, các chủ cơ sở kinh doanh cần ý thức hơn trong việc tuân thủ các quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý nhà nước cần nêu cao trách nhiệm trong thanh tra, kiểm tra, giám sát và quyết liệt trong xử lý các vi phạm. Cần phải ban hành mức xử phạt cao hơn bởi mức phạt hiện tại là quá thấp khiến nhiều cá nhân, cơ sở và đơn vị kinh doanh có dấu hiệu coi thường pháp luật. Ðối với những đơn vị cố tình vi phạm quảng cáo biển hiệu tiếng nước ngoài, các cơ quan quản lý cần áp dụng biện pháp mạnh là không cấp giấy phép quảng cáo tiếp theo hoặc nếu cần thu hồi giấy phép kinh doanh… Có làm được như vậy chắc chắn trong thời gian không xa chúng ta sẽ loại bỏ được sự tràn lan của thứ “rác văn hóa” đang tồn tại bấy lâu này.

Ði đôi với việc triển khai thực hiện các biện pháp hành chính, cần thúc đẩy công tác vận động, giáo dục, tuyên truyền pháp luật trong lĩnh vực quảng cáo, đề cao sự tự tôn, tình yêu với chữ viết và văn hoá dân tộc; góp phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Thông qua đó, tạo hiệu ứng xã hội rộng rãi phê bình và lên án các việc làm vi phạm. 

Trao đổi với phóng viên, TS Ngôn ngữ Đặng Mỹ Hạnh chia sẻ: “Các nhà Việt ngữ học cần phát huy vai trò của mình. Ứng dụng Việt ngữ trong lĩnh vực quảng cáo đã được nghiên cứu về lý thuyết, giờ đây, họ nên “cầm tay chỉ cách” cho người dân về cách sử dụng tiếng Việt trong bối cảnh kết hợp với các ngôn ngữ khác trên biển quảng cáo. Bởi lẽ, người dân chỉ biết làm theo cảm tính. Các nhà khoa học sẽ biết cách làm cho vấn đề được giải quyết một cách khoa học và hiệu quả.”